Motor konuşma bozuklukları, konuşma üretimi için gerekli hareketleri kontrol eden sistem ve mekanizmalardaki bozukluklardır. Merkezi sinir sistemindeki hasara bağlı olarak konuşma mekanizmasının kas kontrolü, zayıflığı, yavaşlığı veya koordinasyonundaki bozulmalardan kaynaklanır. Konuşmanın solunum, fonasyon, rezonans, artikülasyon ve prozodi bileşenlerinin birkaçında veya tamamında görülebilen nörojenik bozuklukları kapsar. Dizartri ve apraksiyi içermektedir. İnme, yetişkinlerde motor konuşma bozukluklarının birincil nedenidir.
Dizartri, büyük ölçüde inme olmak üzere beyin hasarından kaynaklanan ve konuşmanın anlaşılırlığını bozan bir bozukluktur. Beyin veya sinir hasarı kasların çalışma şeklini değiştirdiğinde meydana gelir. Konuşma kaslarının zayıflığı, yavaşlığı, koordinasyonsuzluğu ve belirsiz hareketleri ile karakterize edilir. Parkinson hastalığı, Huntington hastalığı, multipl skleroz, motor nöron hastalığı ve benzeri hastalıklarda görülebilir. Hafif ya da şiddetli olabilir. Çocuklarda ve yetişkinlerde görülebilir. Birey, çok hızlı veya çok yavaş, çok robotik, nefesli konuşabilir.
Konuşma apraksisi, motor fonksiyonun sağlam olduğu, ancak motor konuşma dizilerini planlama ve programlamaya yönelik nörolojik mekanizmaların bozulduğu bir motor konuşma bozukluğudur. ‘Edinilmiş konuşma apraksisi’, ‘sözel apraksi’ veya ‘dispraksi’ olarak da isimlendirilebilir. Her türlü beyin hasarı apraksiye neden olabilir. İnme, travmatik beyin hasarı, demans, beyin tümörleri ve giderek kötüleşen beyin hastalıkları bunlar arasındadır. Apraksi şiddeti, beyin hasarının türüne bağlı olarak değişir. Birey, sesleri söylemek için dudaklarını veya dilini doğru şekilde hareket ettiremeyebilir, bazen hiç konuşamayabilir.
Konuşma güçlüğü yaşıyorsanız, hemen bir doktora görünmelisiniz. Değerlendirme bir ekip işidir. Dil ve konuşma terapistleri; dizartri, apraksi veya farklı bir iletişim sorununuz olup olmadığını anlamak için dil ve konuşma becerilerinizi değerlendirmeye yönelik testler uygulayabilir. Ağzınızı, dudaklarınızı ve dilinizi ne kadar iyi hareket ettirdiğinize, ne kadar iyi nefes aldığınıza bakabilir. Konuşmanızı ve sesinizi dinleyebilir. Kelimeleri, cümleleri ve konuşmaları ne kadar iyi anladığınızı ve konuştuğunuzu değerlendirebilir.
Terapi sürecinde dil ve konuşma terapistleri, seslerin üretim ve bu seslerin kelimelere dönüştürülme becerilerini geliştirmek için sizinle birlikte çalışabilir. İletişim becerilerinizi artırmaya yönelik öneriler ve stratejiler kullanabilir.